هویّت جهادی در دو رمان دفاع مقدس

author

Abstract:

هویت جهادی در مطالعات اجتماعی و فرهنگی، مفهومی تازه و بکر و در عرصة تنازعات بین‌المللی و منطقه‌ای از کاربردی‌ترین مفاهیمی است که استفاده می‌شود.این هویت در مسائل ادبی نیز به‌ویژه رمان، جا بازکرده‌است؛ به‌گونه‌ای که در دهه‌های اخیر بیشتر مضمون‌های رمان دفاع مقدّس را به خود اختصاص داده‌است. مسئلة حائز اهمیت، این است که فرهنگ هویت جهادی در این ژانر چه دستاوردهایی را به مخاطب منتقل می‌سازد؟ هویت جهادی از ضروری‌ترین نیازهای یک جامعة مستقل است که در صورت تحقق، تعرض علیه آن کشور، فرضیه‌ای بی‌ثمر خواهد بود. پژوهش حاضر بر آن است که شاخصه‌های فرهنگ هویت جهادی را در دو رمان «نخل‌های بی‌سر» و «زمین سوخته» با استفاده از روش گفتمان ارنستو لاکلاو (Laclau,E) تحلیل محتوا کند. در این روش، پیوند محکم مؤلفه‌هایی چون شجاعت، مقاومت، ایثار و روحیة شهادت‌طلبی- که از باورهای دینی و مذهبی در روح و جان او نهادینه شده‌است- به خواننده نشان داده می‌شود. ضرورت و اهمّیت چنین پژوهشی می‌تواند ضمن انعکاس باورهای غیر خردمندانة شخصیت‌های منفی، مخاطب را با سبک زندگی و فرهنگ جهادی خردمندانة رزمندگان نیز، بیشتر آشنا سازد. یافته‌های این پژوهش، بر اساس متن رمان نشان می‌دهد که با توجه به روحیة شخصیت برجسته (charisma) و مثبت داستانی که ضد تجاوزگری است، دستاورد رمان‌ها، پایداری در مقابل دشمن بعثی و بازپس‌گیری سرزمین‌ها و شهرهای اشغالی و ایجاد امنیت و استقلال کشور بوده‌است و از همین‌رو، ذهن مخاطب را برای دفاع از مرزهای ایران اسلامی در جامعۀ کنونی آماده ساخته‌است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

استعاره‌ مفهومی در دو رمان مرتبط با دفاع مقدس

در این پژوهش پس از توضیحاتی کلی دربارة استعاره­های مفهومی، به مطالعة موردی این آرایه­ها در دو رمان "زمین سوخته" اثر احمد محمود و "وقتی کوه گم شد" اثر بهزاد بهزادپور می­پردازیم. درنهایت بررسی‌ها نشان می‌دهند که: به ترتیب استعاره‌های هستی شناختی در رمان زمین سوخته و استعاره‌های هستی شناختی و ساختاری در رمان وقتی کوه گم شد بسامد بیشتری را دارا هستند. استعاره­های جهتی در هردو رمان فراوانی چندانی ند...

full text

تصویر زن در رمان دفاع مقدس دهه هشتاد

هدف این پژوهش، بررسی تصویر زنان در بیست رمان دفاع مقدس دهه هشتاد است. روش پژوهش تحلیل محتوای کمی و کیفی است. در بخش نخست شخصیت‌های زن رمان‌ها از جهت تعداد آنها، شخصیت اصلی، فعال و منفعل، پویا و ایستا، مثبت و منفی بررسی شده اند در ادامه نقش زنان در جنگ و نگرشهای آنها درباره این رویداد، آسیب‌پذیری‌شان از جنگ و تقابل زنان حامی فرهنگ ایرانی با زنان غربگرا بررسی شده است. در این داستان‌ها، زنان شخصیت...

full text

تصویر زن در رمان دفاع مقدس دهه هشتاد

هدف این پژوهش، بررسی تصویر زنان در بیست رمان دفاع مقدس دهه هشتاد است. روش پژوهش تحلیل محتوای کمی و کیفی است. در بخش نخست شخصیت های زن رمان ها از جهت تعداد آنها، شخصیت اصلی، فعال و منفعل، پویا و ایستا، مثبت و منفی بررسی شده اند در ادامه نقش زنان در جنگ و نگرشهای آنها درباره این رویداد، آسیب پذیری شان از جنگ و تقابل زنان حامی فرهنگ ایرانی با زنان غربگرا بررسی شده است. در این داستان ها، زنان شخصیت...

full text

بررسی عوامل بازدارندۀ استمرار روحیۀ مدیریت جهادی پس از دوران دفاع مقدس

در دوران جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، الگوی جدیدی از مدیریت ظهور کرد و ایران صحنة بروز و ظهور کنش‌های مختلفی شد که مجموعة آن‌ها را می‌توان نتیجة وجود روحیة مدیریت جهادی در مدیران کشور دانست. اگرچه مورد انتظار بود که این روحیه پس از سال 1367 استمرار یابد و به الگویی موفق برای مدیریت کشور در دوران پس از جنگ تبدیل شود، اما به‌جز برخی نمونه‌های بسیار معدود، به‌عنوان یک اتفاق غالب، شاهد رویگردانی محس...

full text

هویت یابی در شعر دفاع مقدس

هویّت یا پرسش از کیستی، مهّم ترین دغدغه ای است که بشرازنخستین روزهای حیات با خود داشت. کوشش انسان ها برای یافتن پاسخی مناسب به این پرسش، اساسی و مهّم است و داشتن یک هویّت مشخّص و مستقل برای افراد یک کشور، نه تنها عنصر اصلی زندگی افراد تلقّی می شود، بلکه به زندگی فردی و اجتماعی انسان نیزمعنی می دهد و آن را از پویایی خاصّی برخوردارمی نماید. پس هویّت، اساس وبنیانی فراگیر و پیچیده داردواهمیّت آن در بین جوام...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 19

pages  177- 202

publication date 2019-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023